Tổng thống Thái Anh Văn biểu thị, ngày 1/8, bà với tư cách nguyên thủ quốc gia, gởi lời xin lỗi đến với cộng đồng dân nguyên trú, sau này bà sẽ làm nhiều hơn nữa cho người dân nguyên trú,ngoài đẩy mạnh các loại chính sách cải cách, nhất là luật tự trị, luật đất đai và luật biển của dân tộc thiểu số, tìm ra phương pháp giải quyết mà mọi người đều có thể chấp nhận, trách nhiệm quan trọng nhất là phải xoay chuyển sự hiểu biết của nhân dân Đài Loan đối với dân nguyên trú.
Tại buổi lễ kỷ niệm ngày Dân tộc nguyên trú Đài Loan, Bà Thái Anh Văn tổng thống Đài Loan thay mặt Chính phủ có bài phát biểu xin lỗi dân nguyên trú. Trưởng lão dân tộc “Tà U” đại diện dân tộc nguyên trú tiếp nhận bài xin lỗi từ tay Bà Thái Anh Văn, tượng trưng cho mở đầu hòa giải.
Đây là sự kiện lần đầu tiên ở Châu Á có một Tổng thống xin lỗi dân nguyên trú. Trong buổi lễ có đại biểu của 16 dân tộc được mời tham dự. Trước sân Phủ Tổng thống, các đại biểu thắp hương biểu thị đón tiếp Tổ linh dân nguyên trú tham dự lễ. Bà Thái Anh Văn đã thể hiện lời hứa khi tranh cử Tổng thống, bà mặc bộ Âu phục có in hình hoa văn của dân nguyên trú, đón tiếp đại biểu 16 tộc người.
Trước khi Bà Thái Anh Văn phát biểu, đại biểu dân nguyên trú làm lễ Kỳ Phúc truyền thống. Tiếp theo, 6 vị nhân viên thần chức dân nguyên trú đồng thanh thọ cáo, mở đầu bằng ngôn ngữ dân tộc nguyên trú, cuối cùng bằng Hán văn. Sau đó Bà Thái Anh Văn cùng đại biểu dân nguyên trú lên lễ đài phát biểu ý kiến, hai bên cùng trao đổi vật tin.
Sau khi kết thúc lễ xin lỗi, Bà Thái Anh Văn đứng ở cửa hội trường, tự mình chào tiễn từng vị khách các dân tộc.
Toàn văn bài xin lỗi của Bà Tổng thống Thái Anh Văn như sau :
Ngày hôm nay của 22 năm về trước, “Sơn bào” (đồng bào miền núi) trong lời văn Hiến pháp của chúng ta chính thức sửa lại tên gọi chính danh là “dân nguyên trú” (dân nguồn gốc). Cái chính danh này, không chỉ đã xóa đi cách xưng hô mang kỳ thị trong thời gian dài đến nay, càng làm nổi bật vị trí dân tộc nguyên trú là “chủ nhân từ đầu” Đài Loan. Đứng trên cơ sở này, hôm nay chúng ta càng cần tiến về phía trước bước ra một bước. Tôi xin thay mặt Chính phủ gửi đến toàn thể dân tộc nguyên trú lời xin lỗi sâu sắc nhất.
Đối với 400 năm trước đến nay, những đau khổ và đối xử bất công mà qui vị chịu đựng, tôi thay mặt Chính phủ xin lỗi quí vị. Tôi tin rằng, cho đến ngày hôm nay, trong cuộc sống chúng ta gặp phải, còn có một số người cho rằng không cần phải xin lỗi. Mà điều này, là nguyên nhân quan trọng nhất mà hôm nay tôi cần thay mặt Chính phủ xin lỗi. Bao nhiêu thứ bất công trước đây coi là lẽ đương nhiên, hoặc là đem bao khổ đau của các tộc quần khác, coi là kết quả tất yếu của phát triển nhân loại, đây là quan niệm thứ nhất, mà hôm nay đứng tại đây, tôi muốn thay đổi và xoay chuyển lại. Để chúng ta dùng ngôn ngữ giản đơn nhất, để bày tỏ nguyên nhân vì sao cần xin lỗi dân tộc nguyên trú.
Đài Loan, mảnh đất này, từ rất sớm 400 năm trước đã có người ở. Những người này vốn đã sống với cuộc sống của mình, đã có các lĩnh vực ngôn ngữ, văn hóa, tập tục, sinh hoạt của mình. Tiếp theo, khi chưa được sự đồng ý của họ, đã có một nhóm người khác đến trên mảnh đất này. Phát triển của lịch sử là, những nhóm người đến sau này, đã tước đọat mọi thứ của nhóm người vốn đã ở đây từ trước. Làm cho họ lưu lạc không chỗ ở ngay trên mảnh đất quen thuộc nhất của mình, trở thành người dị hương, trở thành không phải là chủ lưu, trở thành ngoài rìa. Thành công của một tộc quần, rất có thể là xây dựng trên khổ nạn của tộc quần khác. Trừ phi khi chúng ta không tuyên bố chúng ta là một quốc gia công bằng chính nghĩa, nếu không cần phải nhìn thẳng vào đoạn lịch sử này, chân tướng cần phải nói rõ ra. Sau đó, điều quan trọng nhất là, Chính phủ cần phải chân thành phản tỉnh đối với đoạn quá khứ này, đây là nguyên nhân mà hôm nay tôi đứng tại đây.
Có một cuốn sách tựa đề là “Đài Loan thông sử”. Đoạn thứ nhất trong Lời tựa cuốn sách có nói : “Đài Loan vốn không có sử. Người Hà Lan khởi đầu, Họ Trịnh tiếp theo, nhà Thanh quản lý.” Đây là quan điểm lịch sử người Hán điển hình. Dân tộc nguyên trú, đã từ rất sớm mấy nghìn năm trước, đã có văn hóa và trí tuệ phong phú đời đời nối tiếp trên mảnh đất này. Chẳng qua là, chúng ta từ góc độ chỉ biết dùng tộc quần thế mạnh để viết sách lịch sử, vì vậy, tội thay mặt Chính phủ xin lỗi dân tộc nguyên trú.
Chính quyền Hà Lan và Trịnh Thành Công thảm sát và tước đoạt kinh tế của tộc quần Bình Phố, xung đột đổ máu và trấn áp nặng nề thời đại nhà Thanh, chính sách nước ngoài toàn diện và đi sâu trong thời kỳ Nhật thống trị, cho đến sau chiến tranh, Chính phủ Trung hoa Dân quốc thực hiện chính sách bình địa hóa đất núi. 400 năm nay, mỗi một chính quyền từng đến Đài Loan, thông qua vũ lực chính phạt, tước đoạt ruộng đất, xâm hại nặng nề quyền lợi vốn có của dân tộc nguyên trú. Vì thế, tôi thay mặt Chính phủ xin lỗi dân tộc nguyên trú.
Dân tộc nguyên trú dựa vào tập quán truyền thống để bảo vệ trật tự bộ lạc, hơn nữa lấy trí tuệ truyền thống bảo vệ sự cân bằng sinh thái. Nhưng trong quá trình xây dựng thể chế quốc gia hiện đại, dân tộc nguyên trú mất quyền lợi tự quyết tự trị đối với công việc tự thân. Tổ chức xã hội truyền thống tan rã, quyền lợi tập thể dân tộc cũng không được thừa nhận. Vì vậy, tôi thay mặt Chính phủ xin lỗi dân tộc nguyên trú.
Dân tộc nguyên trú, vốn có tiếng mẹ đẻ của mình, trải qua chính sách đồng hóa và Hoàng dân hóa của thời đại Nhật bản, và sau năm 1945, chính phủ cấm nói tiếng dân tộc, dẫn đến ngôn ngữ dân tộc nguyên trú bị mai một nghiêm trọng. Tuyệt đại đa số ngôn ngữ tộc Bình Phố đã bị mất đi. Chính phủ các thời kỳ, không tích cực giữ gìn bảo vệ văn hóa truyền thống dân tộc nguyên trú, vì vậy, tôi thay mặt Chính phủ gửi lời xin lỗi đến dân tộc nguyên trú.
Lúc đó, trong tình hình người tộc Nhã Mỹ không hiểu rõ, chính phủ đưa phế liệu hạt nhân chôn lấp ở đảo Lan. Người dân tộc ở đảo Lan gánh chịu sự gây hại của phế liệu hạt nhân. Vì việc này, tôi xin thay mặt Chính phủ xin lỗi người tộc Nhã Mỹ.
Người từ bên ngoài tiến vào Đài Loan đến nay, tộc quần Bình Phố cư trú ở đồng bằng phía tây là người đầu tiên bị họ đẩy đi. Kể thống trị xưa nay tiêu trừ thân phận cá nhân và dân tộc tộc quần Bình Phố, vì thế, tôi thay mặt Chính phủ xin lỗi tộc quần Bình Phố.
Sau chuyển đổi dân chủ, nhà nước đã từng hồi ứng yêu cầu của phong trào dân tộc nguyên trú. Chính phủ đã làm của một số lời hứa, cũng đã có một số cố gắng. Chúng ta có “Luật cơ bản dân tộc nguyên trú” khá tiến bộ, nhưng, bộ luật này, lại chẳng được coi trọng rộng khắp của cơ quan chính phủ. Chúng ta làm không đủ nhanh, không thật toàn diện, không thật hoàn thiện. Vì việc này, tôi thay mặt Chính phủ xin lỗi dân tộc nguyên trú.
Đài Loan được gọi là xã hội “văn hóa đa nguyên”, nhưng cho đến nay, dân tộc nguyên trú về chỉ tiêu của rất nhiều mặt sức khỏe, giáo dục, đời sống kinh tế, tham gia chính trị vẫn tồn tại khoảng cách với dân không phải nguyên trú. Đồng thời, với ấn tượng khắc sâu, thậm chí kỳ thị đối với dân tộc nguyên trú, vẫn chưa được xóa bỏ. Chính phủ làm không được nhiều, để dân tộc nguyên trú đã chịu đựng đau khổ và trắc trở mà một số tộc quần khác chưa từng trải qua, cảm nhận qua. Về việc này, tôi thay mặt Chính phủ xin lỗi dân tộc nguyên trú. Chúng tôi không đủ nỗ lực, hơn nữa bao đời nối tiếp, đều không thể sớm phát hiện chúng tôi không đủ nỗ lực, mới làm cho bản thân các vị khổ đau, và cứ tiếp diễn cho đến hôm nay. Đúng là hết sức xin lỗi.
Xin lỗi hôm nay, đúng là đến muộn hết sức lâu, nhưng lại là một sự mở đầu. Tôi không kỳ vọng khổ nạn và tổn thương của dân tộc nguyên trú chịu đựng 400 năm đến nay mà khỏa lấp bởi một bài phát biểu, một lời xin lỗi. Nhưng, tôi rất chân thành mong muốn, xin lỗi hôm nay, đây là sự mở đầu cho tất cả mọi người trong cái quốc gia này bước đến hòa giải. Xin cho phép tôi được dùng trí tuệ của một tộc nguyên trú, để nói rõ trường hợp hôm nay. Trong ngôn ngữ của tộc Thái Nhã, “chân tướng” gọi là Balay; còn “hòa giải” gọi là Sbalay, tức là thêm một âm S trước Balay. Chân tướng và Hòa giải, kỳ thực là hai khái niệm tương quan. Nói cách khác, hòa giải thực sự, chỉ có thông qua thành khẩn đối mặt với chân tướng, mới có thể đạt được. Trong văn hóa dân tộc nguyên trú, khi có người đắc tội với người khác trong bộ lạc, khi có ý muốn hòa giải, Trưởng lào sẽ đưa người gây hại và người bị hại đều ngồi lại với nhau. Ngồi lại với nhau, không phải là trực tiếp xin lỗi, mà mỗi người đều thành khẩn nói ra lịch trình đường đi con tim của mình. Sau khi kết thúc quá trình nói ra chân tướng này, Trưởng lão sẽ yêu cầu mọi người cùng nhau uống một chén, để cái đã qua, cho qua thực. Đó là Sbalay. Tôi hy vọng trường hợp hôm nay, là Sbalay giữa một chính phủ với dân tộc nguyên trú. Tôi đã dốc hết khả năng, nói ra hết không chút bảo lưu sai lầm của quá khứ, chân tướng của quá khứ. Chờ một lát, các bạn dân tộc nguyên trú, cũng sẽ nói ra cách nghĩ. Tôi không dám yêu cầu quí vị bây giờ tha thứ, nhưng tôi tha thiết mọi người giữ lấy hy vọng, sai lầm của quá khứ tuyệt không lặp lại, cái quốc gia này, sẽ có một ngày, có thể thực sự đi đến hòa giả.
Hôm nay chỉ là một sự mở đầu, trách nhiệm của việc có hòa giải hay không, không phải ở bản thân dân tộc nguyên trú và tộc quần Bình Phố, mà là ở bản thân chính phủ. Tôi biết, chỉ xin lỗi trên môi là không đủ, Chính phủ bắt đầu từ bây giờ, mọi việc làm đều là vì dân tộc nguyên trú, sẽ là then chốt của quốc gia này có thể thực sự là hòa giải hay không. Tôi muốn tại đây chính thức tuyên bố, Phủ Tổng thống sẽ thành lập “Ủy ban chính nghĩa lịch sử và chính nghĩa chuyển đổi dân tộc nguyên trú”, Tôi sẽ với tư cách Nguyên thủ quốc gia, tự đảm nhiệm là Người triệu tập, cùng với đại diện các dân tộc cùng truy tìm chính nghĩa lịch sử, cũng sẽ hiệp thương một cách đối đẳng phương hướng chính sách sau này của quốc gia. Tôi muốn nhấn mạnh, Ủy ban của Phủ Tổng thống, điều mà coi trọng cao độ, là quan hệ đối đẳng giữa quốc gia với dân tộc nguyên trú. Sản sinh đại diện các tộc bao gồm tộc quần Bình Phố đều lấy đồng thuận của dân tộc và bộ lạc làm cơ sở. Cơ chế này là một cơ chế của quyết sách tập thể của dân tộc nguyên trú, có thể đưa tiếng lòng của người tộc thực sự truyền đạt ra.
Ngoài ra, tôi cũng sẽ yêu cầu Viện Hành chính (Chính phủ) định kỳ triệu tập “Hội nghị thúc đẩy Luật cơ bản dân tộc nguyên trú”. Đồng thuận chính sách được hình thành trong Ủy ban, chính phủ sau này, sẽ điều hòa phối hợp và xử lý các sự vụ liên quan trong các tầng cấp của Viện. Những sự vụ này bao gồm truy tìm nhớ lại lịch sử, thúc đẩy dân tộc nguyên trú tự trị, phát triển công bằng kinh tế, kế thừa giáo dục và văn hóa, bảo đảm sức khỏe, và cả bảo vệ quyền ích người tộc đô thị.
Đối với pháp luật hiện đại với văn hóa truyền thống dân tộc nguyên trú, có một số điểm không thể hòa nhập với nhau, chúng ta cần xây dựng “Trung tâm phục vụ luật pháp dân tộc nguyên trú” có độ nhạy cảm văn hóa, thông qua thiết kế chế độ hóa, để hòa hoãn xung đột ngày càng tăng giữa tập quán truyền thống dân tộc nguyên trú với qui phạm pháp luật quốc gia hiện hành. Tôi sẽ yêu cầu các bộ ngành liên quan, bắt tay ngay vào chỉnh lý các vụ án vì tập tục truyền thống dân tộc nguyên trú, trong lĩnh vực truyền thống, trên cơ sở nhu cầu phi giao dịch, săn bắn động vật loại phi bảo dưỡng mà bị khởi tố và xét xử. Nhằm vào những vụ án này, chúng ta nghiên cứu kiến nghị phương án giải quyết.
Tôi cũng sẽ yêu cầu các bộ ngành liên quan nhằm vào quá trình quyết sách chôn lấp phế liệu hạt nhân tại Đảo Lan, đưa ra báo cáo điều tra chân tướng. Trước khi phế liệu hạt nhân chưa được xử trí cuối cùng, đưa ra bồi thường thích đáng cho người tộc Nhã Mỹ. Đồng thời với tôn trọng nguyên tắc tự mình đồng thuận, thừa nhận thân phận của tộc quần Bình Phố, chúng tôi sẽ trước ngày 30/9/2016 kiểm thảo pháp qui liên quan, để thân phận tộc Bình Phố có được quyền lợi và địa vị được có. Ngày 01/11 năm nay, chúng ta sẽ bắt đầu vạch rõ, công bố đất đai lĩnh vực truyền thống dân tộc nguyên trú. Chế độ công pháp nhân bộ lạc, chúng ta đã thúc đẩy tiến hành, sau này, lý tưởng của tự trị dân tộc nguyên trú, sẽ được từng bước triển khai thực hiện cụ thể. Chúng ta sẽ tăng nhanh bước đi đưa các luật “Luật cơ bản dân tộc nguyên trú”, “Luật vùng đất và vùng biển dân tộc nguyên trú”, “Luật phát triển ngôn ngữ dân tộc nguyên trú” mà dân tộc nguyên trú coi trọng nhất, trình lên Viện Lập pháp (Quốc hội) thẩm nghị.
Chiều hôm nay, chúng tôi sẽ họp Hội nghị hành chính dân tộc nguyên trú toàn quốc. Tại Hội nghị, Chính phủ sẽ có trình bày rõ càng nhiều chính sách. Sau này, ngày 01 tháng 8 hằng năm, Viện Hành chính đều sẽ có báo cáo với nhân dân toàn quốc về tiến độ chấp hành chính nghĩa lịch sử và chính nghĩa chuyển đổi dân tộc nguyên trú; về đưa vào thực hiện Luật cơ bản dân tộc nguyên trú, đạt được chính nghĩa lịch sử dân tộc nguyên trú, và xây dựng nền tảng tự trị của dân tộc nguyên trú, tức là 3 mục tiêu lớn về chính sách dân tộc nguyên trú của Chính phủ.
Tôi muốn mới các bạn dân tộc nguyên trú có mặt tại đây, trước ống kính chuyển phát của TV và hệ thống mạng, cùng nhau lại làm người chứng kiến. Tôi mời mọi người đến giám sát, chứ không phải để ca ngợi. Mời các bạn người tộc dùng lực để quất thúc, chỉ giáo, để Chính phủ thực hiện lời hứa, thực sự cải thiện sai lầm đã qua.
Tôi cảm ơn tất cả các bạn dân tộc nguyên trú, là các bạn đã đánh thức mọi người của cái quốc gia này, mảnh đất chân giẫm lên, và cả truyền thống cổ lão đang có giá trị không gì thay thế. Những giá trị này, nên đưa cho nó sự tôn nghiêm . Rồi đây, chúng ta sẽ thông qua thúc đẩy chính sách, để người tộc thế hệ sau, để người tộc đời đời nối tiếp, và cả tất thảy mọi quần tộc trên mảnh đất Đài Loan này, sẽ không còn lầm lỡ, không còn mất ký ức, càng sẽ không còn xa rời truyền thống văn hóa của mình, mới có thể tiếp tục chảy mãi trên mảnh đất của mình. Tôi thỉnh cầu toàn thể xã hội cùng nỗ lực, nhận rõ lịch sử của chúng ta, nhận rõ đất đai của chúng ta, cũng nhận rõ văn hóa các tộc quần khác nhau chúng ta, đi đến hòa giải, đi đến cùng tồn cùng vinh, đi đến tương lai mới Đài Loan. Tôi thỉnh cầu tất thảy quốc nhân, nhân cơ hội hôm nay, cùng nỗ lực để tạo nên một quốc gia chính nghĩa, một quốc gia thực sự đa nguyên mà bình đẳng.
Cảm ơn tất cả mọi người !
(Sự kiện này có nhiều tầng ý nghĩa, như nêu lên người chủ thực sự của Đài Loan là dân nguyên trú đã có từ lâu rồi, đâu phải của Trung Quốc. Trung Quốc chỉ là người đến sau; hoặc là cách giải quyết vấn đề hòa giải thống nhất nội bộ nhân dân trước hết là phải thành thật nói rõ hết mọi sự thật (chân tướng), nếu không nói rõ chân tướng, vẫn để lại góc khuất nghi hoặc thì không thể hòa giải đoán kết được; hoặc qua đây hiểu thêm về vấn đề năn hóa dân tộc nguyên trú Đài Loan, hiểu thêm về bản lĩnh của Bà Tổng thống Thái Anh Văn với người dân như thế nào, ….)
ConversionConversion EmoticonEmoticon